Ziek worden van geluid

Geluidstrillingen

Bij langdurige blootstelling aan hard geluid kan een permanente gehoorbeschadiging ontstaan, ook wel lawaaislechthorendheid genoemd. Bij langdurige blootstelling zullen op een gegeven moment de haarcellen degenereren (afsterven). Dat betekent dat het signaal voor die cellen niet meer naar de hersenen doorgegeven kan worden. Blootstelling aan schadelijk geluid scharen we onder de zogenaamde auditieve effecten.

Auditieve effecten van geluid zijn gehoorschade en oorsuizing. Onder gehoorschade wordt verstaan vermindering van de gehoorscherpte. De gehoorschade uit zich in een verminderende spraakverstaanbaarheid.

Geluid kan ook andere gezondheidseffecten hebben dan alleen op het gehoor. Voorbeelden van die andere effecten zijn: schrikeffecten, hartfrequentiestoornissen, hoge bloeddruk, effecten op centraal zenuwstelsel, maagzweren, depressies, spierspanning, duizeligheid en concentratiestoornissen. Deze effecten worden extra auditieve effecten genoemd.

Lichaamstrillingen

Niet alleen geluidstrillingen kunnen schade veroorzaken, wat dacht je van werkzaamheden waarbij je lichaam trillingen moet opvangen en verwerken.

Blootstelling aan lichaamstrillingen kan vermoeidheid veroorzaken en het prestatievermogen van mensennadelig beïnvloeden: het afnemen van de stuurnauwkeurigheid en het optreden van coördinatiefouten. Trillingsbelasting verhoogt de spierspanning en daarmee het energieverbruik, omdat de spieren worden geprikkeld en worden aangezet tot activiteit. Bij bepaalde frequenties kunnen specifieke organen in resonantie komen en dan hinder en eventueel schade veroorzaken. Zo kunnen oogboltrillingen het zicht van bijvoorbeeld helikopterpiloten. Oogbol en oogkas komen in resonantie bij frequenties tussen 20 en 90 Hz. Voor organen in de buik ligt die frequentie veel lager: tussen 4 en 8 Hz. Bij volgehouden trillingen in dit specifieke frequentiegebied lopen deze organenkans op schade.

Een meer sluipend effect van de blootstelling aan lichaamstrillingen richt zich op de wervelkolom. Hoewel moeilijk te bewijzen, bestaat in de literatuur een zwaarwegende verdenking van de betrokkenheid van lichaamstrillingen bij het ontstaan van chronische rugklachten (zie multidisciplinaire richtlijn: vermindering van blootstelling aan lichaamstrillingen om rugklachten te voorkomen) . De rugklachten kunnen zo ernstig worden dat mensen er geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt door worden. Het is dan ook geen oplossing personen met rugklachten – door bijvoorbeeld tilwerkzaamheden- bij wijze van alternatie werk met heftruck aan te bieden “omdat ze dan tenminste kunnen zitten”.

Bij lage frequenties (minder dan 1 Hz) kunnen verschijnselen ontstaan als misselijkheid en onwel voelen, bij velen bekend als wagenziekte of zeeziekte.

Gezondheidsproblemen die samenhangen met de blootstelling aan hand-armtrillingen is de literatuur veel duidelijker: een specifiek gevolg van deze blootstelling is het ontstaan van het ‘witte vinger- syndroom’ (Engels: VWF of vibration- induced white finger). Blootstelling aan hand-armtrillingen blijkt de aansturing van de doorbloeding van de kleine bloedvaatjes in de vingers chronisch te kunnen veranderen. Het gevolg is dat bij trillingen, maar ook bij koude, de vingers tijdelijk niet meer doorbloed worden (en dus wit worden). In ernstige gevallen kunnen zelfs (delen van) de vingers afsterven. Verschijnselen treden eerst op in de vingertoppen. Het is uitermate hinderlijk en pijnlijk. Naast de doorbloedingsstoornis in de uitlopers van de zenuwen optreden, waardoor tintelingen of een doof of doodgevoel in de vingers of handen ontstaan.

Hiernaast kan het werken met trillend maar vooral stotend handgereedschap leiden tot pijn en stijfheid. Bij ernstige trilling belastingen, bijvoorbeeld door een ontoereikende trilling isolatie, kunnen afwijkingen aan botten en gewrichten ontstaan. De afwijkingen zijn degeneratief en uiten zich in gewrichtsverstijving en in pijn die optreedt na het werk (’s nachts) of aan het begin van het werk. De gewrichtsafwijkingen kunnen voorkomen in de handwortelbeentjes, in het ellebooggewricht maar zelfs in het schoudergewricht. De trillingsbelasting met lage frequentie (16-25 Hz) en grote intensiteit.

Dit zijn risico’s die minder aandacht krijgen dan bijvoorbeeld werken op hoogte of het gebruik van gevaarlijke stoffen.

Het maakt uiteindelijk uit of je een veilige en gezonde werkplek hebt waar je energie van krijgt.

Samen kunnen we iedere werkplek veiliger en gezonder te maken!